Tiếng Việt 4 Bài 29 Luyện từ và câu: Luyện tập về dấu gạch ngang | Kết nối tri thức Tuần 16 trang 127
Luyện tập về dấu gạch ngang - đây là bài giảng giúp các em học sinh Lớp 4 học tốt Tiếng Việt 4 của Bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống. Bài giảng này có ở Tiết Luyện từ và câu Bài 29 Ở Vương quốc Tương Lai của Tuần 16 của chủ điểm : Chắp cánh ước mơ của Sách Tiếng Việt 4 có trên kênh Tư liệu tiểu học.
Tiết Luyện từ và câu này, các em củng cố về tác dụng của dấu gạch ngang. Em khắc sâu cách sử dụng dấu gạch ngang trong văn cảnh cụ thể. Em viết được câu có sử dụng dấu gạch ngang với công dụng đã học.
#TiếngViệtLớp4Kếtnối, #BaiGiangTiengViet4, #Tulieutieuhoc,
Kiểm tra bài cũ:
- Trong bài đọc : " Nhà phát minh 6 tuổi " nhắc đến nhà khoa học nào?
Ma-ri Quy-ri
- Trong bài đọc : " Người tìm đường lên các vì sao" nhắc đến nhà khoa học nào?
Xi-ôn-cốp-xki
- Dấu câu nào để đánh dấu các ý trong một đoạn liệt kê.
- Để nối giữa các danh từ có chức năng ngang nhau người ta gọi là gì?
+ Liên danh
1. Nêu công dụng của dấu gạch ngang được sử dụng trong mỗi đoạn dưới đây:
a. Ma-ri Quy-ri là nhà bác học người Pháp gốc Ba Lan. Bà đã giành được nhiều danh hiệu và giải thưởng:
- Giải thưởng Nô-ben Vật lí, Giải thưởng Nô-ben Hoá học
- Tiến sĩ khoa học Vật lí xuất sắc
- Huân chương Bắc đẩu bội tinh của Chính phủ Pháp
- Viện sĩ Viện Hàn lâm Y học Pháp
(Theo Ngọc Liên)
b. Hội hữu nghị và hợp tác Việt – Pháp được thành lập ngày 02 tháng 7 năm 1955. Hoạt động của Hội nhằm tăng cường đoàn kết, hữu nghị và hợp tác giữa nhân dân hai nước Việt Nam và Pháp.
(Hằng Phương tổng hợp)
Trả lời: a. Dấu gạch ngang có công dụng đánh dấu các ý trong một đoạn liệt kê.
b. Dấu gạch ngang dùng để nối các từ ngữ trong một liên danh.
- G V mòi 1 HS đọc yêu cầu của bài tập 1.
- GV hướng dẫn HS cách thực hiện, đọc thầm 2 đoạn văn để tìm những câu có dấu gạch ngang (ghi nhanh vào nháp hoặc vở bài tập).
- Tìm hiểu vị trí và tác dụng của dấu gạch ngang trong các câu đó.
- 1 - 2 em HS báo cáo kết quả.
- G V có thể chiếu bài làm của HS lên để lóp nhận xét.
Đáp án:
a. Trong đoạn, có 5 dấu gạch ngang đặt ở đầu dòng được dùng để đánh dấu các ý trong một đoạn liệt kê:
- Giải thưởng Nô-ben Vật lí, Giải thưởng Nô-ben Hoá học
- Tiến sĩ khoa học Vật lí xuất sắc
- Huân chưong Bắc đẩu bội tinh của Chính phủ Pháp
- Viện sĩ Viện Hàn lâm Y học Pháp.
GV giói thiệu về nhà bác học Ma-ri Quy-ri. GV giói thiệu ảnh chụp nhà bác học và một vài thông tin về bà: Bà sinh năm 1867, mất năm 1934. Bà là người phụ nữ đầu tiên nhận giải Nô-ben, người đầu tiên và là người phụ nữ duy nhất vinh dự giành được hai giải Nô-ben trong hai lĩnh vực khác nhau (Vật lí và Hoá học). Ma-ri Quy-ri là nữ giảng viên đại học đầu tiên tại Đại học Paris - Pháp.
b. Trong đoạn có một dấu gạch ngang để nối các từ ngữ trong một hên danh (Việt - Pháp).
- GV có thể giúp HS phân biệt dấu gạch ngang nối các từ ngữ trong một liên danh với dấu gạch nối nối các âm tiết trong tên nước ngoài phiên âm ra tiếng Việt.
2. Dấu câu nào có thể thay cho các bông hoa trong đoạn văn? Nêu công dụng của dấu câu đó.
- G V cho HS đọc yêu cầu và nội dung phần a, phần b.
- HS làm việc cá nhân, làm bài vào nháp hoặc vở bài tập.
- G V và HS thống nhất đáp án.
- G V có thể chiếu đoạn văn lên màn hình, HS nêu dấu câu đã điền và nêu tác dụng của dấu câu đó.
Đáp án:
a. Ông Giô-dép dắt con trai đến gặp thầy giáo để xin học. Thầy Rơ-nê đã già, mái tóc ngả màu xám. Thầy hỏi:
- Con tên là gì?
- Thưa thầy, con là Lu-i Pa-xtơ ạ! - Cậu bé lễ phép.
- Đã muốn đi học chưa hay còn thích chơi?
- Thưa thầy, con thích đi học ạ!
Thầy giáo gật gù:
- Thế thì được!
Thầy bằng lòng nhận cậu vào trường.
(Theo Tiếng Việt 3, NXB Giáo dục, 1980)
-Trong phần a, ghi lại cuộc hội thoại trực tiếp giữa ai và ai?
- Đoạn văn ghi lại cuộc hội thoại trực tiếp giữa thầy Rơ-nê và Lu-i Pa-xtơ.
- Bạn sẽ điền dấu nào đặt ở vị trí trước lời nói trực tiếp của nhân vật trong đoạn hội thoại?
- Để đánh dấu lời nói trực tiếp của nhân vật ta dùng dấu gạch ngang.
- Dấu gạch ngang có công dụng gì?
- Công dụng của những dấu gạch ngang là đánh dấu lời nói của nhân vật.
- Giữa các tiếng ghi tên riêng phiên âm tiếng nước ngoài ta dùng dấu câu gì?
b. Từ khi thành lập đến nay, Hội hữu nghị Việt - Pháp đã hỗ trợ làm cầu nối cho sự họp tác kinh tế, thương mại, khoa học - công nghệ, giáo dục - đào tạo, văn hoá - thể thao,... giữa các tổ chức và cá nhân của Việt Nam vói đối tác Pháp.
- Trong phần b có mấy vị trí cần điền dấu câu?
- Dấu câu nào để nối kết giữa 2 địa danh Việt và Pháp?
- Dấu câu nào có thể được dùng để nối các từ ngữ trong một liên danh?
- Công dụng của dấu gạch ngang là nối các từ ngữ trong một liên danh.
3. Cùng bạn hỏi – đáp về một nhà khoa học. Ghi lại 1 – 2 câu hỏi – đáp của em và bạn, trong đó sử dụng dấu gạch ngang.
- HS làm việc nhóm, trao đổi và hỏi đáp về một nhà khoa học.
VD: Tên của nhà khoa học đó là gì? Ông (hoặc bà) là người nước nào? Ông (hoặc bà) đã có phát minh gì nổi tiếng?,...
- HS làm việc cá nhân, làm bài vào nháp hoặc vở bài tập.
- GV chiếu bài của một số HS lên bảng, HS khác nhận xét hoặc đổi vở chữa bài.
- Niu-tơn là cậu bé sáng tạo với những trò chơi kì lạ, và suýt phải bỏ học,
Trả lời:
a) – Bác sĩ Y-éc-xanh đã cống hiến những gì cho nhân dân Việt Nam?
– Bác sĩ đã đóng góp cho nước ta nhiều lĩnh vực khoa học:
– Thành lập viện thú y đầu tiên ở Đông Dương.
– Viện Trưởng đầu tiên của trường Y Hà Nội.
– Viện Trưởng Viện Pasteur.
b) – Nhà khoa học Ê-đi-xơn đã phát minh ra những gì?
– Ông đã phát minh ra đèn điện, máy hát đĩa, máy chiếu phim, công tơ điện, cầu chì,...
– Lương Định Của là ai?
– Ông ấy là nhà bác học của nước Việt Nam.
– Ông nghiên cứu về gì?
– Ông đã tìm ra nhiều giống lúa tốt cho nước ta.