Các trường tiểu học không còn chịu sự thanh tra trực tiếp từ Bộ Giáo dục
Dự kiến từ ngày 1/6/2025, công tác thanh tra các trường tiểu học trên toàn quốc sẽ có sự thay đổi lớn khi Bộ Giáo dục và Đào tạo không còn chức năng thanh tra trực tiếp đối với các cơ sở giáo dục như trước. Thay vào đó, Thanh tra Chính phủ sẽ tiếp nhận nhiệm vụ này, theo Quyết định số 755 của Thủ tướng Chính phủ và định hướng tinh gọn bộ máy thanh tra theo Kết luận của Bộ Chính trị, Ban Bí thư.
Tại hội thảo tổ chức ngày 16/5 tại Trường Đại học Sư phạm TP.HCM, nhiều ý kiến đã bày tỏ sự quan tâm đặc biệt tới việc tổ chức, giám sát và kiểm tra các trường tiểu học sau khi bộ phận thanh tra của Bộ và Sở Giáo dục chấm dứt hoạt động.
Thanh tra trường tiểu học – thay đổi lớn về mô hình quản lý
Theo bà Mai Thị Anh, Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ GD&ĐT), từ tháng 6, các trường tiểu học sẽ không còn bị thanh tra từ Bộ hay Sở Giáo dục, mà chỉ thực hiện kiểm tra nội bộ trong nhà trường. Điều này đòi hỏi hiệu trưởng và đội ngũ quản lý các trường tiểu học phải nâng cao vai trò tự giám sát, phát hiện và xử lý kịp thời những vi phạm hành chính trong quá trình dạy học và quản lý giáo dục.
Đây là bước chuyển lớn về tư duy quản trị trường học, nhất là trong bối cảnh các trường tiểu học hiện nay đang đứng trước nhiều thách thức như quá tải sĩ số, áp lực hồ sơ, sổ sách và các yêu cầu đổi mới chương trình giáo dục phổ thông.
Sở Giáo dục vẫn có quyền kiểm tra – giáo viên tiểu học cần nắm rõ quy trình mới
Mặc dù không còn bộ phận thanh tra, nhưng các Sở GD&ĐT vẫn có quyền tổ chức kiểm tra và lập biên bản xử phạt vi phạm hành chính trong phạm vi chức năng chuyên môn. Tuy nhiên, đại diện Sở GD&ĐT Bình Phước bày tỏ lo ngại rằng hiện nay quy trình lập biên bản xử phạt của các đoàn kiểm tra chuyên ngành còn thiếu rõ ràng, dễ dẫn đến lúng túng tại cơ sở – đặc biệt là trong các trường tiểu học vùng sâu, vùng xa, nơi mà điều kiện quản lý và nhận thức pháp lý còn hạn chế.
Do đó, nhu cầu ban hành hướng dẫn cụ thể, dễ hiểu cho giáo viên và cán bộ quản lý tiểu học là rất cấp thiết, để đảm bảo công tác kiểm tra – giám sát trong nhà trường không bị gián đoạn hoặc lạm quyền.
Thay đổi thể chế – Giáo viên tiểu học cần chủ động góp ý sửa đổi nghị định
Theo Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Văn Phúc, sau nhiều năm áp dụng, các Nghị định hiện hành đã bộc lộ nhiều điểm bất cập. Ông nhấn mạnh rằng việc sửa đổi là cần thiết và cần lấy ý kiến sâu rộng từ đội ngũ cán bộ, giáo viên tại các trường phổ thông, nhất là giáo viên tiểu học – lực lượng đông đảo nhất của ngành giáo dục.
Bà Mai Thị Anh cũng lưu ý, giáo viên không nên đợi đến khi quy định mới ban hành rồi mới phản ánh vướng mắc. Ngay trong giai đoạn góp ý dự thảo, những người trực tiếp giảng dạy và quản lý trong trường tiểu học cần tích cực gửi kiến nghị về ban soạn thảo để đảm bảo tính khả thi và công bằng trong thực tiễn.
Quản lý trường tiểu học – từ “bị thanh tra” đến “tự chịu trách nhiệm”
Việc chuyển giao công tác thanh tra giáo dục từ Bộ GD&ĐT về Thanh tra Chính phủ là một bước đi lớn, hướng đến một hệ thống quản lý tinh gọn, hiệu quả. Tuy nhiên, với khối tiểu học – vốn là nền tảng giáo dục quốc dân – thì việc đảm bảo minh bạch, công khai và hiệu quả trong kiểm tra nội bộ cần được đầu tư đúng mức.
Hiệu trưởng, giáo viên và phụ huynh cần được thông tin rõ ràng, hướng dẫn cụ thể để cùng nhau giám sát chất lượng giáo dục và đạo đức nghề nghiệp, trong bối cảnh không còn sự hiện diện của bộ phận thanh tra như trước. Từ đây, mỗi trường tiểu học sẽ không chỉ là nơi dạy chữ, dạy người, mà còn là nơi thể hiện rõ trách nhiệm quản lý công bằng, minh bạch và chuyên nghiệp hơn bao giờ hết.